Kỷ niệm 110 năm Ngày sinh đồng chí Trần Quốc Hoàn, lãnh đạo tiền bối tiêu biểu của Đảng và cách mạng Việt Nam (23/01/1916 - 23/01/2026), Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương biên soạn Đề cương tuyên truyền. Trang thông tin điện tử Trường Đại học Phú Yên xin giới thiệu toàn văn đề cương.

I. KHÁI LƯỢC TIỂU SỬ VÀ QUÁ TRÌNH HOẠT ĐỘNG CÁCH MẠNG CỦA ĐỒNG CHÍ TRẦN QUỐC HOÀN

Đồng chí Trần Quốc Hoàn tên thật là Nguyễn Trọng Cảnh , sinh ngày 23/01/1916, trong một gia đình nghèo ở xã Nam Trung, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An , nay là xã Thiên Nhẫn, tỉnh Nghệ An - một vùng quê giàu truyền thống yêu nước, cách mạng, mảnh đất “địa linh nhân kiệt”.

• Năm 1930 - 1934: Đồng chí tham gia tổ chức học sinh phản đế của Đảng Cộng sản Đông Dương và được kết nạp vào Đảng Cộng sản Đông Dương (tháng 3/1934) ; cuối năm 1934 đồng chí Trần Quốc Hoàn bị mật thám Pháp bắt.
• Năm 1936-1937: Đồng chí ra Hà Nội tham gia hoạt động phong trào Mặt trận dân chủ ; năm 1937, Đồng chí rút vào hoạt động bí mật, làm Phó Bí thư, Bí thư Thành ủy Hà Nội.
• Năm 1941-1944: Đồng chí bị thực dân Pháp bắt, kết án 6 năm tù, 20 năm quản thúc, đày nhà tù Sơn La và làm Bí thư Chi bộ nhà tù.
• Tháng 4/1945-12/1946: Đồng chí ra tù và được cử làm Bí thư Xứ ủy Bắc Kỳ và phân công làm phái viên Trung ương ở Hà Nội.
• Năm 1947-1949: Đồng chí được giao nhiệm vụ Bí thư khu ủy II, Bí thư liên khu ủy X và Bí thư Đặc khu ủy Hà Nội.
• Năm 1951-1952: Đồng chí được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương Đảng (tại Đại hội đại biểu toàn lần thứ II của Đảng) ; phân công làm thứ trưởng Bộ Công an, Bộ trưởng Bộ Công an đến năm 1980.
• Năm 1954: Đồng chí kiêm làm Bí thư Thành ủy Hà Nội.
• Năm 1960: Đồng chí tiếp tục được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương và bầu dự khuyết Bộ Chính trị (Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III của Đảng) ; năm 1972, là Ủy viên chính thức Bộ Chính trị.
• Năm 1961 - 1984: Đồng chí tham gia Quân ủy Trung ương.
• Năm 1976: Đồng chí tiếp tục được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị (tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần IV của Đảng). Đồng chí là ủy viên Hội đồng Quốc phòng.
• Năm 1982: Đồng chí được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương và cử làm Trưởng ban Dân vận Trung ương (tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ V của Đảng).
• Đồng chí là đại biểu Quốc hội từ khóa II đến khóa VII.
• Với cống hiến lớn lao đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc, đặc biệt ngành Công an, Đồng chí vinh dự được Đảng, Nhà nước trao tặng Huân chương Sao Vàng và nhiều huân, huy chương cao quý.
• Đồng chí Trần Quốc Hoàn từ trần ngày 5 tháng 9 năm 1986, hưởng thọ 70 tuổi.

II. NHỮNG ĐÓNG GÓP QUAN TRỌNG CỦA ĐỒNG CHÍ TRẦN QUỐC HOÀN ĐỐI VỚI SỰ NGHIỆP CÁCH MẠNG CỦA ĐẢNG VÀ DÂN TỘC

1. Đồng chí Trần Quốc Hoàn - người thanh niên yêu nước, người cộng sản kiên trung của Đảng và cách mạng Việt Nam

• Năm 1930, đồng chí Trần Quốc Hoàn tham gia tổ chức Học sinh phản đế của Đảng Cộng sản Đông Dương, sau đó được kết nạp vào Đảng Cộng sản Đông Dương tháng 3/1934, khi mới 18 tuổi.
• Làm việc theo sự phân công và hướng dẫn của Đảng. Cuối năm 1934, Đồng chí bị mật thám Pháp bắt, kết án 8 tháng tù giam và 5 năm biệt xứ.
• Năm 1936, Đồng chí trốn ra Hà Nội, tham gia hoạt động trong phong trào Mặt trận dân chủ , công tác trực tiếp ở các tờ báo “Bạn Dân”, “Thời thế”, “Hà Thành thời báo”.
• Năm 1937, Đồng chí rút vào hoạt động bí mật, tham gia Thường vụ Thành ủy, làm Phó Bí thư rồi Bí thư Thành ủy Hà Nội.
• Tháng 5/1940, Đồng chí được tổ chức bố trí rút khỏi Hà Nội và giao nhiệm vụ ở cơ quan in báo “Giải phóng” (sau đổi thành báo “Cờ Giải phóng”) , và có những đóng góp lớn vào sự nghiệp tuyên truyền, vận động cách mạng của Đảng.
• Đầu năm 1941, Đồng chí bị thực dân Pháp bắt, kết án 6 năm tù và 20 năm quản thúc , bị đầy đi nhà tù Sơn La và làm Bí thư Chi bộ nhà tù thay đồng chí Lê Thanh Nghị từ cuối năm 1943, đầu năm 1944.
• Sau khi Nhật đảo chính Pháp (3/1945), Đồng chí cùng các chiến sĩ cách mạng an toàn rút về các vùng hoạt động của Đảng.
• Từ tháng 4/1945, Đồng chí được Trung ương cử làm Bí thư Xứ ủy Bắc Kỳ.
• Cách mạng Tháng Tám thành công, tháng 12/1946, được cử làm phái viên Trung ương ở Hà Nội; Đồng chí đã có nhiều đóng góp quan trọng để xử lý các tình huống phức tạp, bảo vệ thành quả cách mạng.

2. Đồng chí Trần Quốc Hoàn - Bí thư Thành ủy năng động, sáng tạo

• Từ năm 1937, trên cương vị Thường vụ Thành ủy, Phó Bí thư rồi Bí thư Thành ủy Hà Nội, đồng chí đã cùng Thành ủy tích cực xây dựng, phát triển cơ sở đảng, cơ sở quần chúng bí mật, đồng thời đẩy mạnh các hoạt động công khai hợp pháp, nửa hợp pháp theo hướng “Lợi dụng hết các hoàn cảnh công khai mà tổ chức quần chúng”.
• Từ tháng 12/1946, Đồng chí là phái viên Trung ương tại Mặt trận Hà Nội, là đại diện Xứ ủy Bắc Kỳ trực tiếp phụ trách Thành ủy Hà Nội; đã cùng với các đồng chí Võ Nguyên Giáp, Vương Thừa Vũ và các đồng chí trong Thành ủy Hà Nội lãnh đạo quân dân Thủ đô chuẩn bị chiến trường, tổ chức chiến đấu, làm nên những thắng lợi to lớn trong những ngày đầu toàn quốc kháng chiến.
• Năm 1949, được Trung ương cử làm Bí thư Đặc khu ủy Hà Nội , Đồng chí đã nghiên cứu tình hình, xây dựng kế hoạch chuẩn bị chiến trường Thủ đô về quân sự, chính trị, kinh tế, tài chính, văn hóa, xã hội với phương châm chung là: “Lấy xây dựng lực lượng là chính, đấu tranh là để phục vụ xây dựng”.
• Đồng chí rất quan tâm đến công tác xây dựng Đảng, công tác cán bộ , bồi dưỡng phương pháp hoạt động, nâng cao trình độ cán bộ về chính trị, ý thức tư tưởng, phương pháp công tác.
• Đồng chí đã viết cuốn sách “Cách làm việc của một cấp ủy”.
• Từ tháng 9/1954, được Trung ương cử làm Bí thư Thành ủy Hà Nội kiêm Bí thư Đảng ủy tiếp quản Thủ đô , Đồng chí đã cùng tập thể cấp ủy chỉ đạo chuẩn bị tốt mọi công việc cho công tác tiếp quản , đề ra nhiệm vụ, phương châm, kế hoạch cụ thể, bảo đảm việc tiếp quản diễn ra thông suốt, an toàn và thắng lợi.

3. Đồng chí Trần Quốc Hoàn - nhà lãnh đạo, chỉ huy xuất sắc của lực lượng Công an nhân dân Việt Nam

• Với 28 năm giữ cương vị Bộ trưởng Bộ Công an (1952-1980) , đồng chí đã có công lao to lớn trong xây dựng Công an nhân dân trở thành một lực lượng vũ trang cách mạng tin cậy, tuyệt đối trung thành của Đảng và Nhân dân.
• Đồng chí có đóng góp quan trọng trong xây dựng và phát triển lý luận Công an nhân dân Việt Nam. Đồng chí đã tổng kết quá trình đấu tranh của lực lượng Công an, rút ra những kết luận quan trọng về nguyên tắc, phương châm, chính sách... trong cuộc đấu tranh chống phản cách mạng và bọn tội phạm khác , làm cơ sở để Trung ương Đảng ra những nghị quyết quan trọng về Công an.
• Đồng chí đã cùng với lãnh đạo Bộ Công an tham mưu đề xuất với Đảng, Nhà nước những vấn đề chiến lược, sách lược trong đấu tranh chống phản cách mạng và các loại tội phạm khác.
• Đồng chí luôn coi trọng việc xây dựng lực lượng bảo đảm an ninh, trật tự ở cơ sở và đẩy mạnh phong trào quần chúng bảo vệ an ninh Tổ quốc, coi đây là vấn đề có tính chiến lược.
• Dưới sự lãnh đạo của Đồng chí, phong trào “Bảo vệ trị an” (nay là phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”) ngày càng phát triển sâu rộng , góp phần to lớn vào sự nghiệp bảo vệ an ninh Tổ quốc.
• Đồng chí đã đặt nền móng cho sự phát triển quan hệ hợp tác quốc tế ngày càng có hiệu quả giữa Công an Việt Nam với An ninh, Cảnh sát các nước , đặc biệt với Liên Xô, Cộng hòa dân chủ Đức, Lào và Campuchia.
• Đồng chí đã đề xuất với Trung ương Đảng mở các trường đào tạo sĩ quan và chiến sĩ công an, ứng dụng sớm các thành tựu khoa học vào ngành Công an, chú trọng những công tác đặc biệt như cơ yếu, tình báo.
• Là người lãnh đạo cao nhất của ngành Công an, đồng chí hết sức coi trọng việc chi viện cho An ninh miền Nam, đào tạo cán bộ công an cho miền Nam từ nhiều nguồn, nhiều lĩnh vực.
• Đồng chí thường xuyên chăm lo xây dựng lực lượng Công an nhân dân trong sạch, vững mạnh , thấm nhuần Sáu điều Bác Hồ dạy. Đồng chí yêu cầu cán bộ, chiến sĩ Công an nhân dân “phải thật sự là đày tớ trung thành, hết lòng hết sức phục vụ quần chúng nhân dân, phải được sự giám sát chặt chẽ, được sự phê bình của quần chúng nhân dân”.

4. Đồng chí Trần Quốc Hoàn - tấm gương đạo đức cao đẹp, trong sáng

• Cuộc đời hoạt động của đồng chí Trần Quốc Hoàn đã nêu một tấm gương sáng về phẩm chất đạo đức cách mạng, tận trung với nước, tận hiếu với dân.
• Đồng chí có tác phong, lối sống giản dị, gần gũi quần chúng ; tận tụy trong công tác, mưu trí, dũng cảm, cương quyết đấu tranh.
• Trong hoạt động, Đồng chí luôn quán triệt và thực hành nguyên tắc tập trung dân chủ, tôn trọng, phát huy ý kiến tập thể, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm.
• Đồng chí công khai, minh bạch, đánh giá đúng cán bộ dựa trên phẩm chất đạo đức, năng lực, kết quả hoạt động thực tiễn cụ thể, qua đó đề bạt và sử dụng một cách hợp lý, hiệu quả.
• Trong quan hệ với cán bộ, chiến sĩ, Đồng chí toát lên sự nhân hậu, thân tình, giúp đỡ, động viên mọi người cố gắng vươn lên. Đồng chí luôn đặt yêu cầu chính trị lên hàng đầu, thể hiện tính nhân đạo, nhân văn của người cách mạng.
• Trong đời sống riêng, đồng chí luôn giản dị, mẫu mực, không xâm phạm của công, không vun vén cho lợi ích cá nhân, gia đình và dòng tộc. Đối với công việc, bao giờ Đồng chí cũng chu đáo, cần mẫn, làm việc cho đến sức lực cuối cùng.

Công lao và sự nghiệp của đồng chí Trần Quốc Hoàn đối với Đảng và cách mạng Việt Nam, với lực lượng Công an nhân dân là vô cùng to lớn. Việc học tập và phát huy tinh thần của đồng chí Trần Quốc Hoàn có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong bối cảnh đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới , đó là ý chí kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; tinh thần đặt lợi ích của Nhân dân lên trên hết; sự đoàn kết, kỷ luật và đổi mới sáng tạo.